Klokken in Peer

 

Vroegere klokken

In het boek “Geschiedenis van Peer” van J. Stinissen vinden we volgende gegevens over de torenklokken van Peer. In 1596 was er sprake van “de nieuwe klok” die herhangen werd door Reyner van Brogel. Vermoedelijk was dit de tiendenklok. Een nieuwe klok werd gedoopt in 1606, dit was de noenclock of angelusklok. In 1612 werd een nieuwe grote klok opgehangen, deze klok werd “de beede clock” genoemd. Ze had een diameter van 5,5 voet, een hoogte van 6 voet en een gewicht van 6000 à 7000 pond. Ze werd vernield in 1663.

 

De Mariaklok uit 1641

In 1641 werd de vermaarde Mariaklok gegoten. Deze klok, de vijfde die in de toren kwam te hangen, draagt als tekst: “S. MARIA VOCOR LAUDO DEUM VERUM VOCO PLEBUM CONGREGO CLERUM DEFUNCTOS PLORO FUGO PESTEM FESTA DECORO - RENE MILOT, ANTOINE REGNAULT, JEAN BROCHARD M’ONT FAICT A PEER ANNO 1641”. In vertaling: Mijn naam is Maria, ik loof de ware God, ik roep het volk op, ik verzamel de clerus, ik beween de overledenen, ik verjaag de pest, ik luister feesten op. In 1641 hebben René Milot, Antoine Regnault en Jean Brochard mij gemaakt te Peer.”

De Mariaklok bevat enkele belangrijke ornamenten: een medaillon met de Heilige Maagd; een monogram met de letters I.H.S.; een calvarie gevormd door strookjes borduurwerk; een aantal salieblaadjes werden op de klok gelegd en vervulden bezwerende functie tegen de pest.

 

Mariaklok Peer _ _ _ _ Detail Mariaklok Peer

 

 

Klokken komen, klokken gaan

Eén van de twee oudste klokken, waarschijnlijk de angelusklok, werd in 1770 hergoten. Vanwege de Franse Revolutie werden in 1799 vier van de vijf klokken in de toren opgevorderd. Enkel de uurklok mocht blijven hangen. De bevolking van Peer verkoos echter de Mariaklok uit 1641 te behouden. Twee van de vijf klokken, waaronder de uurklok, werden zeker meegenomen door de Franse bezetter; het lot van de twee andere klokken is onbekend.

In 1819 goot  Andreas van den Gheyn uit Leuven twee nieuwe klokken voor Peer, de Sint-Trudoklok en de Sint-Lambertusklok. De Sint-Trudoklok woog 900 kg en had als opschrift: FUDIT LOVANII ANDREAS VAN DEN GHEYN ME FECIT 1819 PATRONUS S TRUDO, CONF. PATRINI J.B. VAN DE CRUYS ET M.E. LOOS PEERENSIUM PASTOR P.L. WILSENS ANNO 1819”. De Sint-Lambertusklok woog 600 kg en had als opschrift: FUDIT LOVANII ANDREAS VAN DEN GHEYN ME FECIT 1819 PATRONUS S LAMBERTUS M. PATRINI: J: JANS M.D. ET M:C: MEURS CONIUGES ANNO 1819”. In 1943 werden deze twee klokken weggehaald door de Duitse bezetter. De Mariaklok uit 1641 bleef hangen.

 

De nog in de toren aanwezige klokken

In 1952 goot de firma Petit & Fritsen uit Aarle-Rixtel (Nederland) twee nieuwe klokken ter vervanging van de in 1943 weggehaalde exemplaren: de Sint-Trudoklok (1160 kg) (links) en de angelusklok (800 kg) (rechts).

 

Sint-Trudoklok Peer_ _ _ _Angelusklok Peer

 

Deze klokken werden in 1992 geïntegreerd in de beiaard. Hun opschriften zijn terug te vinden in het overzicht van alle beiaardklokken (zie klokken 6 en 8).

 

Link naar het overzicht van de 64 klokken van de beiaard van Peer

 

Voor deze beiaard, de eerste ooit in Peer en tevens de eerste met de hand bespeelbare beiaard in het noorden van de provincie Limburg, goot de firma Petit & Fritsen 49 nieuwe klokken. De Mariaklok uit 1641 zou geen deel uitmaken van de beiaard en hangt nu in haar oorspronkelijke klokkenstoel in het ‘Torenmuseum’, dat werd ingericht op de tweede verdieping van de Reus der Kempen. In 1999 gingen nog eens 13 nieuwe klokken van Petit & Fritsen de toren in, waaronder de klok Mater Dolorosa (3075 kg) die in 1997 werd gegoten ter gelegenheid van de Mariale Feesten. Met 64 klokken is de beiaard van Peer het meest omvangrijke instrument van het land.

 

Link naar de beiaard van Peer

 

 

Klokje in het Oud-Stadhuis

In het torentje van het Oud-Stadhuis uit 1637 in Maaslandse renaissance hangt een klokje met een houten luidwiel. De klepel is, hoe kan het ook anders in Peer, peervormig. Merkwaardig zijn eveneens de gebogen klepelsteel en het klepeloog.

 

Oud-Stadhuis Peer

 

 

 

Link naar het torenuurwerk van Peer

 

Link naar het orgel van Peer